Καλός Αγωγός

Με τα παιδιά που θα πάνε Γ' και Δ' Δημοτικού "δουλεύουμε" ορθογραφικούς κανόνες που συναντάμε σε γραμματικές καταλήξεις ουσιαστικών, επιθέτων, ρημάτων και λοιπών μερών του λόγου. Το πιο δύσκολο στο μάθημα είναι να "σπάσει" η αρνητική στάση των παιδιών απέναντι στη γραμματική και στην ορθογραφία και να τους κερδίσει κανείς το ενδιαφέρον, ώστε να τα κάνει να ασχοληθούν με χαρά και κέφι. Δυστυχώς, ο τρόπος που μαθαίνουμε ορθογραφία και γραμματική στο σχολείο είναι στείρος, διότι υπάρχει αποστήθιση και ασκήσεις βαρετές κλίσεων και αντικαταστάσεων, χωρίς να καταλαβαίνουν οι μαθητές πώς θα χρησιμοποιήσουν αυτά που μαθαίνουν, ούτε να κατανοούν γιατί είναι καλό να γράφουν ορθογραφημένα. Σε προηγούμενο άρθρο, με τίτλο "Παιχνίδια Ορθογραφίας και Γραμματικής" , είδαμε ένα παιχνίδι εμπνευσμένο από τηλεπαιχνίδι της δικής μας παιδικής ηλικίας, το οποίο τα παιδιά απόλαυσαν, μαθαίνοντας τα ουσιαστικά και την ορθογραφία τους. Χθες και σήμερα κάναμε κι άλλο ...

Χθες ταξιδέψαμε ως τη μακρινή χώρα της Ανατολής, την απέραντη και μαγευτική Κίνα! Είδαμε τόσα διαφορετικά πράγματα, εικόνες και ιδέες που δε συναντάμε εύκολα στον τόπο μας, χρώματα και γεύσεις διαφορετικά! Για  τα παιδιά που θα πάνε στην Α' Δημοτικού, η επαφή με την κινέζικη γραφή και τα ιδεογράμματα ήταν πολύ ενθαρρυντική στα πρώτα τους συλλαβίσματα, καθώς αντιλήφθηκαν ότι κάθε λαός έχει το δικό του τρόπο να επικοινωνεί γραπτά. Αποκωδικοποιώντας τις εικόνες των ιδεογραμμάτων, μέσα από ένα υπέροχο βιβλίο από εκδόσεις Νεφέλη, το "Ο Φίλος Μου Ο Δράκος" , ήταν πολύ δεκτικοί μαθησιακά να κατανοήσουν την έννοια του φθόγγου και τη φιλοσοφία της ανάγνωσης. Όσο κι αν ακούγεται περίεργο, δόθηκαν πολλά κίνητρα για να ασχοληθούμε με την ελληνική γραφή, μέσα από την ενασχόλησή μας με την κινέζικη γραφή, την τόσο διαφορετική από τη δική μας. Για τις μικρότερες ηλικίες, η επαφή με τα χρώματα, τους ήχους και τις συνήθειες του κινέζικου πολιτισμού προκάλεσε μεγάλη εντύπωση...

Σήμερα δοκιμάσαμε μια νέα ιδέα για να μάθουμε τα ουσιαστικά και την ορθογραφία ομάδων λέξεων. Θυμάστε εκείνο το τηλεπαιχνίδι που το παρουσίαζε πρώτα ο Βλάσης Μπονάτσος και μετά ο Σπύρος Παπαδόπουλος με τις 10 λέξεις; Πώς το έλεγαν δε θυμάμαι, αλλά ήταν απλό: Υπήρχε μια ερώτηση του στιλ "Πες 10 πράγματα που τρώμε για πρωινό" και κάθε απάντηση έπαιρνε κάποιους βαθμούς και κάθε ομάδα έδινε απαντήσεις με σκοπό να συγκεντρώσει τους περισσότερους βαθμούς. Έτσι κι εμείς σήμερα χωρίσαμε τα ουσιαστικά σε κύρια και κοινά και τα παίξαμε ανά κατηγορίες, ως εξής: Πρόσωπα  κύρια : Μαρία, Γιώργος Ερώτηση: "Βρες όσο πιο πολλά ονόματα ανδρικά και γυναικεία μπορείς που να αρχίζουν από Χ, π.χ. Χαρά" κοινά : άντρας, γυναίκα, άνθρωπος Ερώτηση: "Βρες όσο πιο πολλά μέλη οικογένειας μπορείς, π.χ. μαμά" Ζώα κύρια : Μίκυ, Αζόρ Ερώτηση: "Βρες όσο πιο πολλά ονόματα από ήρωες καρτούν που να είναι ζώα, π.χ. Μίκυ Μάους" κοινά : άλογο, γάτα Ερώτηση: "Βρ...

Διαβάζοντας το βιβλίο του Αντώνη Παπαθεοδούλου "Η Πόλη Που Έδιωξε Τον Πόλεμο", σκέφτηκα πως θα ήταν μια πολύ καλή αφορμή για να μάθουμε να συλλαβίζουμε με τα παιδιά που θα πάνε στην Α' Δημοτικού. (Μικρή παρένθεση: Το βιβλίο είναι καταπληκτικό!) Διαβάζοντας το βιβλίο, προχωρούσαμε στα γράμματα ένα-ένα ρίχνοντας κάθε φορά και το ζάρι. Αν τύχαινε: 1, τότε γράφαμε κάθε γραμμή του γράμματος με διαφορετικό χρώμα.  2, τότε γράφαμε το γράμμα με κλειστά τα μάτια.  3, τότε γράφαμε το γράμμα με το αντίθετο χέρι από αυτό που γράφουμε κανονικά (π.χ. με το αριστερό, αν γράφουμε κανονικά με το δεξί).  4, τότε γράφαμε μια παρεούλα με αυτό το γράμμα (π.χ. αν ήταν το Δ, γράφαμε ΔΕ ή ΔΟ κλπ.).  5, τότε έπρεπε να πούμε όσες πιο πολλές λέξεις μπορούμε που να αρχίζουν από αυτό το γράμμα.  6, τότε έπρεπε να γράψουμε το κεφαλαίο και το μικρό δίπλα-δίπλα.  Στο τέλος του παιχνιδιού, βέβαια, τα παιδιά ήθελαν να γράψουν σε όλα τα κεφαλαία και τα μικρά τους, για να ...

Την προηγούμενη εβδομάδα δοκιμάσαμε διαφορετικά παιχνίδια ορθογραφίας, πειραματιζόμενοι με ενεργοποίηση διαφορετικών τύπων νοημοσύνης. Η ερώτηση είναι απλή: "Κι αν, αντί να γράφουμε και αντιγράφουμε λέξεις με το μολύβι, χρησιμοποιήσουμε πινέλα, χρώματα, δάχτυλα και φαντασία για να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνάψεις και μονοπάτια μνήμης, ώστε να θυμόμαστε τη σωστή ορθογραφία μιας λέξης;" Πειραματιστήκαμε, λοιπόν. Τα αποτελέσματα; Θα δείξει ο χρόνος. Το σίγουρο είναι ότι περάσαμε όμορφα και δε δυσανασχετήσαμε μαθαίνοντας τη μια λέξη ύστερα απ' την άλλη. Παίξαμε κι ένα παιχνίδι με ζάρια, για να το κάνουμε ακόμα πιο ενδιαφέρον: Αν φέρουμε 1, γράφουμε τη λέξη με το άλλο χέρι. Αν φέρουμε 2, γράφουμε τη λέξη με ματιά κλειστά. Αν φέρουμε 3, γράφουμε τη λέξη όσο πιο γρήγορα γίνεται. Αν φέρουμε 4, γράφουμε τη λέξη με τα καλύτερα μας γράμματα. Αν φέρουμε 5, γράφουμε τη λέξη αντίστροφα. Αν φέρουμε 6, κάθε γράμμα της λέξης το γράφουμε με άλλο χρώμα. Το παιχνίδι ...