Επιστροφή στην τάξη: Γινόμαστε ομάδα

Δε χρειάζεται ιδιαίτερη έρευνα για να αποδείξει το αυτονόητο: 
Μαθαίνουμε απείρως καλύτερα και ευκολότερα, όταν αισθανόμαστε ασφαλείς συναισθηματικά και αποδεκτοί. Απ' τη στιγμή που τα επίπεδα στρες είναι χαμηλά, μπορούμε να ακούσουμε, να καταλάβουμε, να συμμετέχουμε και να δημιουργήσουμε, χωρίς εμπόδια. 
Έχοντας πάντα αυτό τον "κανόνα" στο μυαλό μου, θεωρούσα ότι το πρώτο μέλημα του δασκάλου ή της δασκάλας όταν μπαίνει πρώτη εβδομάδα στην τάξη, είναι να λειτουργήσει με τέτοιο τρόπο, ώστε τα παιδιά να νιώσουν μέλη μιας ομάδας που τα αγκαλιάζει όλα, χωρίς διακρίσεις, και να νιώσουν ότι ζουν σε ένα χώρο - τη σχολική τάξη - στον οποίο λειτουργούν λίγο-πολύ ως οικογένεια, με άνεση και οικειότητα. 



Παρακάτω, προτείνω μερικές δραστηριότητες για γνωριμία ή επανασύνδεση στην αρχή της σχολικής χρονιάς, οι οποίες είναι κατηγοριοποιημένες ανά ηλικία: 

Προνήπιο - Νήπιο 

Σε ζευγάρια

"Το Παιχνίδι των Ερωτήσεων": Κάθε παιδί ρωτάει το ζευγάρι του ερωτήσεις, όπως "Αν ήσουν χρώμα, ποιο χρώμα θα ήσουν", "Αν ήσουν ζώο, ποιο ζώο θα ήσουν;", "Αν ήσουν ήρωας παραμυθιού, ποιος θα ήσουν;", "Αν ήσουν φαγητό, ποιο φαγητό θα ήσουν;", "Αν ήσουν παιχνίδι, ποιο παιχνίδι θα ήσουν;". Αυτές τις 5 (ή περισσότερες ερωτήσεις) τις ανακοινώνει μία-μία δυνατά ο/η εκπαιδευτικός και τα παιδιά τις κάνουν το ένα στο άλλο. 

Σε μικρές ομάδες 

"Μικρά Ποντικάκια": Αφού χωριστούν τα παιδιά σε ομάδες 3-4 ατόμων (αναλόγως το συνολικό αριθμό των παιδιών), τους λέμε ότι είναι μικρά ποντικάκια και ο/η εκπαιδευτικός είναι η μεγάλη γάτα ή ο μεγάλος γάτος. Όταν η γάτα κοιμάται (ο/η εκπαιδευτικός κάνει πως κοιμάται), τα μικρά ποντικάκια χορεύουν, αλλά όταν η γάτα ξυπνά, αρχίζει να κυνηγά τα ποντικάκια και τότε, ο μόνος τρόπος για να σωθούν από τα νύχια της, είναι να πιαστούν όλα τα ποντικάκια της ίδιας ομάδας μαζί και να φτιάξουν έναν κύκλο. Όποιο ποντικάκι δεν προλάβει να πιαστεί στην ομάδα του, γίνεται ωραιότατος μεζές για τη γατούλα! 

Όλη η τάξη μαζί 

"Το Τραγούδι των Ονομάτων": Ο/η εκπαιδευτικός έχει δημιουργήσει ήδη - εφόσον γνωρίζει τα ονόματα των μαθητών - μια συλλογή από λέξεις που κάνουν ομοιοκαταληξία με τα ονόματα των παιδιών ή άλλων λέξεων που θα χρησιμοποιηθούν. Π.χ. "Γεια σου, όμορφη Μαρία - που πίνεις λεμονάδα κρύα" ή "Γεια σου, φίλε μου Κωστή - που σ' αρέσει η Κυριακή" ή "Γεια σου, όμορφη Νεφέλη - που είσαι γλυκιά σαν μέλι". Υπάρχουν και ονόματα που δεν κάνουν εύκολα ομοιοκαταληξία, όπως το όνομα "Φαίδρα" για παράδειγμα. Σε τέτοιες περιπτώσεις, αλλάζουμε λιγάκι το στίχο, όπως "Γεια σου, Φαίδρα μου γλυκιά - που είσαι σκέτη ομορφιά"! 
Σε όλα τα παιδιά αρέσει πολύ να έχουν στιχάκια με το όνομά τους, είναι ένας ωραίος τρόπος να αισθανθούν αποδεκτά μέλη της ομάδας. 

Α' - Β' - Γ' Δημοτικού 

Σε ζευγάρια 

"Ζωγράφισέ με": Σε λευκή κόλλα Α4 ο ένας ζωγραφίζει το χέρι του άλλου. Έπειτα, διαλέγει από μια βάση δεδομένων όμορφα επίθετα τα οποία θεωρεί πως χαρακτηρίζουν αυτόν που έχει απέναντί του. Σε περίπτωση που γνωρίζονται τα παιδιά, είναι κάτι που θα τους κάνει να γελάσουν και, σίγουρα, να αισθανθούν όμορφα, αλλά και σε περίπτωση που δε γνωρίζονται θα είναι ωραίο να μαντέψουν. Αν τα παιδιά είναι Α' Δημοτικού και δεν ξέρουν να γράφουν, μπορούν να ζητήσουν από τον/την εκπαιδευτικό χαρτάκια με γραμμένα τα επίθετα και να τα κολλήσουν μέσα στη ζωγραφισμένη παλάμη. Αν τα παιδιά είναι μεγαλύτερα και ξέρουν να γράφουν, επιλέγουν από επίθετα γραμμένα στον πίνακα και τα γράφουν στη ζωγραφισμένη παλάμη του παιδιού με το οποίο είναι ζευγάρι. 

Σε μικρές ομάδες 

"Το Παζλ της Τάξης": Αφού χωριστούν τα παιδιά σε ομάδες 3-4 ατόμων (αναλόγως το συνολικό αριθμό των παιδιών), γράφουν το όνομά τους σε κομμάτια παζλ, φτιαγμένα από χαρτόνι, και το συναρμολογούν για να φτιαχτεί ένα ενιαίο σχήμα με τα κομμάτια και τα ονόματά τους. Αφού το φτιάξουν, ο/η εκπαιδευτικός συναρμολογεί τα διαφορετικά σχήματα μεταξύ τους, ώστε όλα μαζί να φτιάξουν ένα ενιαίο παζλ της τάξης, με τα ονόματα όλων των παιδιών. 

Όλη η τάξη μαζί 

"Ο Χρυσοθήρας": Ένα ευρώ ή ένα δίευρο είναι ο θησαυρός που γυρνάει από χέρι σε χέρι και ο Χρυσοθήρας πρέπει να ανακαλύψει. Όλα τα παιδιά κάθονται γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι ή, αν είναι πάνω από 20, κάθονται ανακούρκουδα στο πάτωμα. Ένα παιδί (ή ο/η εκπαιδευτικός) γίνεται Χρυσοθήρας και βγαίνει έξω από την αίθουσα. Όσην ώρα τα παιδιά είναι μόνα τους, δίνουν το νόμισμα από χέρι σε χέρι γρήγορα, κρατώντας το το πολύ ένα δευτερόλεπτο. Όταν ο Χρυσοθήρας φωνάξει "Κάτω τα χέρια!" και μπει στην τάξη, αυτός που έχει το νόμισμα το καλύπτει με την παλάμη του, αλλά κι όλα τα παιδιά ακουμπάνε και τις δυο παλάμες τους κλειστές στην επιφάνεια του τραπεζιού ή του πατώματος, ώστε ο Χρυσοθήρας να μη γνωρίζει ποιος έχει το νόμισμα. Έχει τρεις ευκαιρίες για να το βρει. Αν μαντέψει σωστά, τότε έχει το δικαίωμα να απαντήσει στις ερωτήσεις: "Πώς σε λένε;", "Ποιο είναι το αγαπημένο σου χρώμα;" και "Ποιο είναι το αγαπημένο σου φαγητό;" και δεν μπορεί να ξαναπαίξει, αλλά είναι θεατής. Αν δε μαντέψει σωστά, ξαναμπαίνει στην ομάδα και παίζει κανονικά. Το παιδί που είχε το νόμισμα όταν ο Χρυσοθήρας είπε "Κάτω τα χέρια!", γίνεται ο νέος Χρυσοθήρας και το παιχνίδι συνεχίζεται μέχρι να παρουσιαστούν όλα τα παιδιά. 

Δ' - Ε' - ΣΤ' Δημοτικού 

Σε ζευγάρια 

"Γεια σου, φίλε!": Ένας δημιουργικός χαιρετισμός πάντα ενώνει τα παιδιά και τα κάνει να αισθάνονται ασφαλή και αποδεκτά. Στο παιχνίδι αυτό, το ζητούμενο είναι να βρούμε τον πιο δημιουργικό χαιρετισμό για να γνωριστούμε με κάποιον άλλο. Δεν είναι ανάγκη να παίζουν όλοι ταυτόχρονα, αλλά μπορούν δυο-δυο τα άτομα να σηκώνονται μπροστά σ' όλη την τάξη για να χαιρετιστούν. Ένας χαιρετισμός αποτελείται από: το να πούμε όνομα, να χαιρετίσουμε σε μια ξένη γλώσσα και να κάνουμε μια κίνηση με το σώμα μας για χαιρετισμό. 
1. Λέμε το όνομά μας, ολόκληρο και υποκοριστικό, αν θέλουμε. 
2. Χαιρετίζουμε σε μια ξένη γλώσσα (ιταλικά, ισπανικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, κινέζικα κλπ.) 
3. Κάνουμε μια κίνηση χαιρετισμού με το σώμα: π.χ. υπόκλιση, χειραψία, κόλλα πέντε, χτύπημα γροθιών μεταξύ τους κλπ. 

Σε μικρές ομάδες 

"Μικρές συνεντεύξεις": Αφού χωριστούν τα παιδιά σε ομάδες 3-4 ατόμων (αναλόγως το συνολικό αριθμό των παιδιών), παίρνουν φωτοτυπία μια σειρά ερωτήσεων, όπως: 
1. Τι μουσική σου αρέσει; 
2. Πού σ' αρέσει να πηγαίνεις διακοπές; 
3. Τι ξένες γλώσσες μιλάς; 
4. Πού θα ήθελες να ταξιδέψεις; 
5. Πότε είναι τα γενέθλιά σου; 
6. Πότε είναι η γιορτή σου; 
7. Ποιο είναι το αγαπημένο σου βιβλίο; 
8. Ποια είναι η αγαπημένη σου ταινία; 
9. Ποιο ζώο νομίζεις ότι θα μπορούσες να είσαι; 
10. Αν μπορούσες να αλλάξεις κάτι στο σχολείο, τι θα άλλαζες; 
Ο καθένας γράφει την απάντηση του διπλανού του στην ομάδα, μέχρι να συγκεντρωθούν απαντήσεις απ' όλα τα άτομα. Ο/η εκπαιδευτικός, αφού πάρει όλα τα ερωτηματολόγια, μπορεί να φτιάξει στατιστικά στοιχεία για κάθε ερώτηση και να τα αναρτήσει στην τάξη για να είναι προσβάσιμα καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς. 

Όλη η τάξη μαζί 

Εκτός από την παραπάνω δραστηριότητα που μπορεί να αφορά σε όλη την τάξη, αν ο/η εκπαιδευτικός δημιουργήσει πίνακα με στατιστικά στοιχεία, μπορεί να υπάρξει κι ένα ανάλογο στοιχείο με περισσότερη κίνηση και άμεση συμμετοχή. 
Ο/η εκπαιδευτικός κάνει μια σειρά από ερωτήσεις στους μαθητές και όσοι απαντούν "Ναι", πρέπει είτε να σηκώνονται όρθιοι, είτε να χαιρετούν, είτε οποιαδήποτε άλλη κίνηση σώματος (δεν προκαλεί πανικό). Ενδεικτικές ερωτήσεις είναι οι εξής (που, φυσικά, μπορούν να εμπλουτιστούν με πολλές παραπάνω): 
  • Παίζεις μουσικό όργανο; 
  • Μιλάς ιταλικά/ισπανικά/κινέζικα κλπ.; 
  • Συμμετέχεις σε αθλητική ομάδα; 
  • Κάνεις κάποιο άθλημα; 
  • Σ' αρέσει να διαβάζεις; 
  • Σ' αρέσουν τα βιβλία μυστηρίου; 
  • Σ' αρέσει η πίτσα; 
  • Σ' αρέσει το σουβλάκι; 
  • Σ' αρέσει το καλοκαίρι; 
  • Σ' αρέσει ο χειμώνας; 
  • Έχεις πάει ποτέ σε θεατρική παράσταση; 
  • Έχεις πάει ποτέ σε συναυλία; 
Θα ήταν χρήσιμο, αν θέλατε να μοιραστείτε σε σχόλιο άλλους τρόπους για να τονωθεί η ομαδικότητα και η συνεργασία στην τάξη από την πρώτη εβδομάδα. Καλοδεχούμενες ιδέες που έχετε δοκιμάσει ή σκέφτεστε να δοκιμάσετε! Ελπίζω κι οι παραπάνω να φανούν χρήσιμες! ;) 

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Δυσορθογραφία: Συμφωνικά συμπλέγματα

Κάνοντας δουλειές του σπιτιού με παιδιά

BookBox: Advent Calendar Χριστουγεννιάτικων Βιβλίων